słodziwa- ranking 20 substancji słodzących pochodzenia naturalnego- part 1

Lubisz słodkie ale nie chcesz utyć? Może intensywnie trenujesz, pilnujesz sztywnej diety, ale jednak.. coś słodkiego by się chciało? Jesteś na diecie? Liczysz kalorie? Chcesz żyć zdrowo/naturalnie? Co Ci służy a co szkodzi?
Było już o słodzikach i cukrze pod kątem BLW (tutaj dla dzieci). Tym razem- cukier i inne słodziwa dla wszystkich. Ranking słodkości część pierwsza (czyli produkty pochodzenia naturalnego).
Omawiamy po kolei, częściowo pokrywa się to z zaleceniami dla dzieci, ale dorośli mogą więcej ;)
Dla jasności przeczytaj wcześniej (jeśli nie wiesz) o indeksie glikemicznym i ładunku glikemicznym.

1. Owoce- czyli słodzenie bez dosładzania, dodajesz słodkie owoce. Oczywiście pod warunkiem, że przygotowujesz coś, do czego owoce pasują ;) Najbardziej naturalna forma słodzenia. Pamiętać jednak należy, że słodycze niepozbawione są kaloryczności. Różna jest ich zawartość kalorii i różne IG (indeksy glikemiczne). Arbuz ma IG 75, ananas z puszki 65, melon lub dojrzały banan 60, ale już winogrona (niby takie niewskazane) zdecydowanie mniej, bo 45.
2. Cukier (sacharoza)- nie jest zdrowy i kropka. Nie ma znaczenia czy biały czy brązowy. Brązowy to zabarwiony biały. Jego IG to 70.
3. Cukier trzcinowy- to brązowy cukier ale (!) z trzciny cukrowej, często określany jako muscovado. Jeśli jest nierafinowany, to powiedzmy, że najmniejsze zło. Ale dalej zło. IG 87
4. Daktyle- naturalny supersłodzik. Nie jest pozbawiony oczywiście kalorii. Zdrowy. Słodki. Naturalny. :) Także syrop z daktyli (Można zrobić samemu), który ma dużo błonnika i salicylanów (przeciwdziała zaparciom i zapaleniom). Suszone daktyle IG 70.
5. Suszone owoce- śliwki, żurawina, morele, figi. Mają więcej cukru niż świeże owoce, za to wiele minerałów i substancji odżywczych, oraz więcej antyoksydantów (przeciwutleniaczy). IG różny, podobnie kaloryczność.
6. Miód- zdrowy, naturalny oczywiście, nie mówimy tu o sztucznym (bo to zwykły cukier jest). Najlepiej z dobrego źródła. Jeśli długo nie krystalizuje, to jest to podejrzane- prawdziwy musi krystalizować. Jest niezliczona ilość rodzajów miodu, każdy powinien znaleźć dla siebie ulubiony aromat. Ostrożnie tylko z małymi dziećmi, do roku nie wolno go używać (może powodować alergie, bo pyłki i ryzyko botulizmu dziecięcego- zakażenie Clostridium botulinum, inaczej jadem kiełbasianym). Warto wiedzieć, że jest bardziej kaloryczny niż cukier. IG 55-60
7. Syrop klonowy- zdrowy, można stosować. Używajmy produktów o dobrej jakości, pozyskiwanych naturalnymi metodami. Taki produkt składa się z cukrów prostych, antyoksydantów i elektrolitów. Ma mniej kalorii niż miód czy cukier. IG 65
8. Melasa- Produkt uboczny przy wytwarzaniu cukru (skład to głównie sacharoza- 40-50%), z dodatkiem glukozy i fruktozy. Ma o połowę mniej kalorii niż cukier, za to sporo wapnia i żelaza. Są różne rodzaje (z buraka, trzciny, karobu, daktyli, morwy). Zdrowy jak najbardziej.
9. Stewia- pochodzenie również naturalne, roślinne. Ostatnio staje się coraz bardziej popularna, bo ma niski indeks glikemiczny, więc pokochali ją też cukrzycy. Ponadto możesz hodować ją w doniczce na oknie ;) Spożycie dopuszczone- do 4mg/kg mc. Nie ma jeszcze długoletnich badań, więc ja bym nie przesadzała z ilością. IG 3.
10. Syrop z agawy- lepiej nie stosować. Jest to (sztucznie obecnie przygotowywana) mieszanka glukozy i fruktozy (z przewagą tej drugiej) czyli coś, czego należy szczególnie unikać. Ponadto nie wiemy w jakich warunkach i jaką metodą zachodzi produkcja. IG nieco ponad 40 (ten "prawdziwy" ma IG ok.11). Około 1,5 razy słodszy od cukru.

11. Syrop (słód) ryżowy- niezalecany, nawet jeśli produkowany ekologicznie, z brązowego ryżu. Nieco słodszy od cukru. W smaku słodko-orzechowo-miodowy. Ale uwaga- IG 100! Są to bowiem same cukry proste słód po angielsku to "malt", czyli... jest tam głównie maltoza).

12. Lukrecja- słodsza od cukru 50 razy. Bakteriobójcza, przeciwzapalna, moczopędna, wykrztuśna.... Antyoksydant.  Słodycze z lukrecją działają przeciwpróchniczo . Smak- anyżkowy, więc nie każdy lubi. Niezalecany do 4 rż, ostrożnie stosować z lekami i uważać, żeby nie przedawkować. IG 5.
13. Fruktoza- naturalny cukier owocowy, ma mniej kalorii niż glukoza i niższy IG (19-24) ale za to słodszy smak. Niemniej jednak nadmiar może szkodzić, zaś badania sugerują, że jej spożycie nie powoduje sytości, czyli "napędza" jedzenie. Warto sprawdzić z czego jest wyprodukowana, przy czym lepiej, żeby nie była to kukurydza.
14. Słód jęczmienny- owszem, naturalny, tak jak i ryżowy, ale są to głównie cukry proste (z tego 65% to maltoza IG 105-115). O połowę mniej słodki niż cukier. IG około 45.

15. Cukier kokosowy- inaczej palmowy. Naturalny, lekko karmelowy w smaku. Ma niski indeks glikemiczny (35). Zawiera witaminy z grupy B, C, cynk, żelazo, wapń. Jego dominujący składnik to sacharoza (80%), z dodatkiem glukozy i fruktozy. Ładnie się nazywa- cukier z kwiatu kokosa :)
16. Inulina- IG 14. Może działać przeczyszczająco. Głównie produkowana z cykorii. Wartościowa ale mało słodka (znacznie mniej, bo ok. 10 razy mniej od cukru).
17. Lo Han Guo- mało znany słodzik. 300 razy słodszy niż cukier, pochodzi z rośliny Siraitia Grosvenorii (Azja) inaczej owoc mnicha/buddy, odmiana melona. IG 0. Brak dużej ilości wiarygodnych danych na temat stosowania.
18. Syrop glukozowo-fruktozowy- inaczej kukurydziany. Jest pochodzenia naturalnego (przynajmniej w teorii) ale kaloryczny i nie zdrowy. Bardzo chętnie stosowany gdyż jest łatwy w produkcji i tańszy. Uważany za główną przyczynę otyłości u osób spożywających wysokoprzetworzone produkty. Sprzyja zaburzeniom gospodarki węglowodanowej. Bardzo popularny w USA, jest przyczyną panującej tam epidemii cukrzycy. Wysoka zawartość fruktozy sprawia, że nienależycie zaspokaja uczucie sytości, co sprzyja obżarstwu.
19. Tagatoza- cukier z laktozy, podobna do cukru (sacharozy) ale mniej kaloryczna, IG 3.
20. Maltoza- to również substancja słodząca, ale popularna z innego powodu. Jest węglowodanem o bardzo wysokim IG (110) a najczęściej spotykamy ją w... piwie. A piwo, jak wiadomo, tuczy...


Wszystkie wymienione substancje słodzące są pochodzenia naturalnego. Lepsze czy gorsze ale są to cukry roślinne. Istnieją również różne substancje słodzące syntetyczne i półsyntetyczne. Wkrótce omówię je w oddzielnym poście. Zapraszam!